
Niet vreemd dat na de schipbreuk in het Catshuis geprobeerd wordt te redden wat er te redden valt voor de zittende politici onder (terechte) financiële druk uit Brussel. Jan Kees de Jager, onder de regenten zeker niet de slechtste, nam het initiatief om zaken op politieke orde te krijgen en mobiliseerde wat kleine partijen in de 2eKamer. D66, Christen Unie en Groen Links hadden al besloten het landsbelang te laten prevaleren boven het partijbelang (is dat wel zo?) en Jan Kees stapte daar goed getimed op in en er komen nu maatregelen die voorzien in het voldoen aan de maximaal door Brussel toegestane budgetoverschrijding van 3% in 2013.
Uiteraard gaat dat schoorvoetend, want de politieke behoefte om meer uit te geven blijft ons bedreigen. Na decennia van overbesteding moet het gewoon eens lukken om het tekort geheel op te heffen en niet meer uit te geven dan er is. Op langere termijn zijn de zwakkeren in onze samenleving helemaal niet gediend bij die ons verzwakkende overbesteding, die nu steeds “in hun belang” nodig is. Bovendien worden we als land een speelbal in de handen van onduidelijke, maar kennelijk belangwekkende individuele Amerikaanse bankiers. Maar politici blijven hardleers, weten wel naar banken te wijzen, maar mijden thuis de spiegel.
Als de politiek er dan wat aan doet onder het mom van ombuigen, bezuinigen en hervormen, dan bedoelen ze dat ze vaak kiezen voor het simpele verzwaren van lasten voor de burger. Kiezen voor de makkelijke oplossing dus en niet de moeizame weg op van snijden in defensie (geen vliegtuigen), efficiencyslag in de onbeheersbare kosten van de zorg, sanering van de chaos van niet doeltreffende subsidies, maatregelen tegen de bureaucratie, versimpelen van overheidspocedures, reorganisatie versplinterd omroepbestel, etc etc etc. In plaats van steeds aandacht te vragen voor de beloningen in de private sector eerst beginnen bij overbetaling uit de publieke middelen. Waarom
moeten bijvoorbeeld journalisten (TV presentators), bestuurders van woningcoöperaties, directeuren Thuiszorg en vluchtelingenorganisaties, medische specialisten en directeuren van gesubsidieerde goede doelen ten koste van onze publieke gelden een veelvoud van onze minister-president verdienen? Hervormen is niet met de kaasschaaf langs de oude vastgeroeste structuren lopen, maar bereid zijn anders naar zaken te kijken en de moed hebben om dingen anders te gaan doen, meer gericht op de omstandigheden van nu en niet steeds de belangen van (bevriende?) betrokkenen als leidraad te nemen.
En wat gaat Jan Kees samen met Alexander, Jolande en Arie dan doen?
Pensioenleeftijd
Dit is een hervorming, al met ingang van volgend jaar wordt de pensioenleeftijd verhoogd. Geen fantastische oplossing, maar gelet op de politieke discussie tot nu toe een goede zaak. Om velerlei redenen is het stelsel na 55 jaar toe aan een update.
BTW-verhoging
Dit is een gewone lastenverzwaring voor de burger. Bijkomend probleem kan zijn dat de toch al achterblijvende besteding door oplopende prijzen verder stagneert. Voeg daarbij de grote terughoudendheid van banken om bedrijven te financieren. Deze situatie zal economisch herstel zeker niet stimuleren, terwijl we juist voortvarend herstel nodig hebben om uit de crisis te komen.
Uitkering werkeloosheid eerste 6 maanden door werkgever
Je kunt dit een hervorming noemen, maar het kan ook een verschuiving van lasten zijn. Deze ingrijpende lastenverzwaring voor de ondernemer wordt gecompenseerd door het hervormen van de ontslagvergoeding. Als je eens kijkt naar een gemiddeld MKB bedrijf dan realiseer je je mogelijk wat een probleem dit kan zijn. De afnemende besteding zorgt voor veel MKB-bedrijven voor stagnerende omzetten en teruglopende werkgelegenheid. Als inkrimpen noodzakelijk is dan zal de verplichting om in alle gevallen werknemers 6 maanden door te betalen het doek doen vallen voor veel werkgevers met een besperkt aantal personeelsleden. Niet echt een opsteker voor het MKB, de motor van onze werkgelegenheid.
Hypotheek
De hypotheek blijft een steeds terugkerend gespreksonderwerp. Hervorming van de aftrek van hypotheekrente vindt bijna iedereen begrijpelijk, vraag is alleen hoe en wanneer we dat doen. Nu wordt niet de aan de aftrek getornd, maar aan de aflossing. Aflossing van een hypotheek in het dubieuze annuïteitenmodel wordt verplicht gesteld. Wat is nu de echte reden om volledige aflossing verplicht te stellen? Het risico van banken beperken? Prima, maar daar hoef je niet volledig voor af te lossen, aflossing tot 50% van de excutiewaarde is voldoende om elk bancair risico uit te sluiten. Of is de gedachte dat bij aflossing de fiscale aftrek op natuurlijke wijze afneemt? Door algehele aflossing op te leggen verplicht je huiseigenaren tot sparen. Dat is leuk voor de erfbelasting straks, maar veel minder goed voor de economisch zo gewenste opleving in consumptieve bestedingen.
Overheidssalarissen
Ambtenaren worden bevroren. Dat is geen hervorming, maar een indirecte lastenverzwaring voor een bepaalde groep burgers. Vriend en vijand is het er over eens dat de kosten van ambtenarij en bureaucratie teruggedrongen moeten worden. Structureel is zaken door te lichten en te saneren, maar dat is lastig voor de politiek. Dan maar de salarissen bevriezen.
Accijnzen en bankbelasting
Reeds lang geleden heeft de politiek een briljante zet gedaan: belasting heffen op alles wat schadelijk is om de burger te beschermen. Voordeel is dat het wordt geaccepteerd, nadeel is dat het schadelijk verbruik niet afneemt en ook niet moet afnemen om nadeel voor de schatkist te voorkomen. Als je schadelijke dingen niet echt kunt oplossen kunnen we het altijd inzetten voor de vergroting van de overheidsmiddelen. Verkeersboetes verhogen lukt nu even niet meer, komt straks wel weer.
Besparing op kosten gezondheidszorg
Er wordt bespaard € 1.6 miljard op de gezondheidszorg, maar men weet nog niet hoe. Wil het wat worden dan is er haast, het is mede door het zomerreces al bijna 2013. Ik vermoed dat er bezuinigd zal worden door hier en daar een bijdrage van de burger te vragen, echt hervormen zal politiek niet lukken. We wachten het af.
Terugdraaien
De kans wordt uiteraard ook aangegrepen om de Wildersmaatregelen van het kabinet terug te draaien. Veel van die zaken hangen eigenlijk nauw samen met de gezondheidszorg, graag dan even meenemen bij voorgaande punt. Voordeel is wel dat we weer in onze boerka langs de deur mogen om gelden in te zamelen voor goede doelen als steun aan het herstel van de ontwikkelingshulp.