Onze advocaten zijn boven twijfel verheven, integer en dragen ethiek hoog in het vaandel. Dat moet ook, want immers zijn ze aangewezen om cliënten te vertegenwoordigen die zelf per definitie onmachtig zijn om hun eigen zaak te bepleiten.

Het is een goede zaak als je er voor kiest om je bij te laten staan door een advocaat op basis van zijn kennis en kwaliteit. Maar daarin is niet altijd een vrije keuze, in veel gevallen is een advocaat wettelijk verplicht en dus moeten de kosten voor die bijstand gemaakt worden.

Advocaten berekenen voor hun inzet het aantal gewerkte uren maal een uurtarief plus eventueel gemaakte kosten, zoals kantoorkosten, griffierechten, etc. De uurtarieven zijn in beginsel vrij en daarover kan onderhandeld worden. Het is ongetwijfeld zo dat binnen de beroepsvereniging (Nederlandse Orde van Advocaten), maar ook daarbuiten, tussen advocaten overleg is over minimumtarieven. Uit de praktijk ontstaat de indruk dat de Orde wel degelijk regulerend optreedt en daardoor wellicht een kartelachtige status riskeert.

Er is wel eens een discussie ontstaan of het niet beter zou zijn dat advocaten zich laten belonen in relatie tot het behaalde resultaat voor hun cliënt. Het zogenaamde “no cure, no pay” of “no cure, less pay” principe. Die gedachte is natuurlijk niet vreemd, want immers lopen de belangen van cliënt en raadsman parallel naar we mogen hopen. Maar dat wijst de beroepsgroep met nadruk af omdat dit in strijd zou zijn met hun beroepsethiek en mogelijk zelfs met hun integriteit. Het gevaar zou dan zijn dat een advocaat even zo snel mogelijk een zaak wil afronden en geen behoefte heeft aan lange slepende zaken met een onzekere afloop zonder oog voor een optimale uitslag voor de cliënt. Daarin hebben ze gelijk, maar wat is de keerzijde?

Uit een recent praktijkvoorbeeld blijkt dat uit een lastige gerechtelijke procedure uiteindelijk aan een cliënt een schadevergoeding wordt toegekend van € 95.000 bruto. Dat is mooi en netto houdt de cliënt daar aan over € 47.500. Uit dat netto bedrag moeten de kosten van de advocaat betaald worden en die bedroegen afgerond € 45.000. Aan de gehele rechtsgang houdt de cliënt dus uiteindelijk € 2.500 over. Dit lijkt mijns inziens niet echt in balans, ook in de wetenschap dat het hier niet eens een zeer dure society advocaat betrof. Gevallen als deze met vergelijkbare financiële uitkomsten zijn geen uitzondering.

De beroepsgroep mag dus veranderingen in de beloningsstructuur op nobele gronden blijven afwijzen, maar de disbalans in de financiële verhoudingen is ook verre van nobel en wellicht staat ook de ethiek onder druk. Ik stel voor dat de Orde en zijn leden eens om de tafel gaan om zich te bezinnen op een andere structuur, die meer recht doet aan de uiteindelijke belanghebbende.

Gezellig………

Wat is er leuker om in het gezellige Nederland comfortabel te wonen in je eigen huisje? Dat doen
heel erg veel Nederlanders, want wij hebben hier behoorlijk wat koopwoningen. Is daar iets mis mee? Nee, natuurlijk niet! In 2013 woont 59% van de Nederlanders in een koopwoning.

Geld lenen

Niet iedereen, maar toch wel de meeste mensen hebben dan wat geld nodig van de bank en ga je winkelen voor een gunstige hypotheek. Tot een aantal jaren geleden ging dat redelijk makkelijk, wel moest je natuurlijk even opletten hoeveel je maandelijks kunt missen voor een huis. Kopers van huizen zijn niet achterlijk, dus liet je dat gedegen uitrekenen.

Bankencrisis

Zo rond het jaar 2008 kwamen banken in moeilijkheden. De aanleiding was de ingestorte huizenmarkt in de USA en dat kreeg ook gevolgen voor Europese banken omdat zij ook deden aan hypotheken in de USA. Het probleem is vergroot en voorts onduidelijk geworden door het handelen van banken onderling doordat ze met elkaar leningen bundelden, opknipten en weer elders doorleenden. Deze situatie in samenhang met belangen van aandeelhouders, bovenmatige salariëringen in de bankentop en ongetwijfeld wat meer foute zaken heeft geleid tot een situatie dat banken een beroep moesten doen op hulp van de overheid. Er werd, volgens mij ten onrechte, een bank aangekocht door de overheid (ABN) en andere banken kregen in verschillende mate steun. Uiteraard is het terecht als om steun wordt gevraagd aan de overheid de overheid inspraak en zekerheden wil en vervolgens maatregelen wenst om herhaling te voorkomen. Dat kan betekenen het saneren van of voorzieningen treffen voor dubieuze debiteuren, uitkeringen van dividend opschorten tot steun is ingelost, het saneren van overbetaalde bestuurders en functionarissen, etc.

Binnenlandse hypotheken

De bankcrisis is niet veroorzaakt door de binnenlandse hypotheekdebiteuren. Was daar dan niets mee aan de hand? Jazeker wel! Ook in Nederland zakte de huizenmarkt in, waardoor hypotheken “onder water” kwamen te staan. Volgens CBS zijn er in Nederland 7.6 miljoen koopwoningen, waarvan er 1,0 miljoen onder water staan. Hoeveel van deze “onderwater hypotheken” vervolgens weer leiden tot restschuldsituaties is kennelijk niet goed bekend. Uiteraard is dit allemaal erg vervelend voor mensen die op enigerlei wijze gedwongen zijn hun huis te verkopen en dan met een “restschuld” blijven zitten. Mijns inziens terecht oordeelde de rechtbank Amsterdam dat de banken niet verantwoordelijk zijn voor de restschuld, dus blijft de (ex)huizenbezitter gedupeerd achter. Maar huizen kopen en geld lenen is moet toch echt de verantwoordelijkheid zijn van de koper. Het is mij dus niet bekend hoeveel procent van alle huizenbezitters in een situatie van een restschuld terecht komen, maar ik neem aan toch maar een klein deel. De exCEO van de ING, Jan Hommen, verklaarde kort voor zijn vertrek dat hij geen reden zag voor paniek bij zijn hypotheekdebiteuren, immers betaalde 99% van zijn klanten keurig op tijd de rente en bij herstel van de huizenmarkt, en die is er inmiddels, lost het probleem zich van zelf op. Ondanks dit alles meende de politiek te moeten ingrijpen met regelgeving bij hypotheekverstrekking door banken met als toezichthouder waakhond de AFM.

De nieuwe praktijk

Als je wilt verhuizen is dat niet meer zo eenvoudig. Er zijn mensen die gewoon een ander plekje willen, er zijn er ook die nog lang vastzitten aan een hoge rente en om die reden willen verhuizen. Niet zo gek als je nog 15 jaar moet tegen krap 5% in een situatie dat de huidige rente zo rond 2% zal zijn. Het is tenslotte fijn om goedkoper te gaan wonen en ook is het goed voor je algehele bestedingsruimte en daarmee goed voor de debiteurenpositie bij banken. Maar dan de teleurstelling als blijkt dat na verkoop oude woning en aflossing daarop rustende hypotheek ineens veel minder geleend kan worden bij de bank. Even een tweetal voorbeelden:

• Twee jongelui hebben allebei een drietal jaren een eigen woning, de een met een hypotheek van € 170.000 en de ander met een hypotheek van € 240.000, samen dus nu € 410.000 met een maandlast die beiden los van elkaar in hun eigen huishouding steeds keurig betaalden. De maandlast is dan de rente van 5,05% plus de deelaflossing via annuïteit. Men besluit samen te gaan wonen en dan liefst in een nieuw gezamenlijk huis en dus werd een afspraak gemaakt bij de hypotheekadviseur. Op basis van de nieuwe regelgeving kunnen ze samen bij gelijkblijvend inkomen nu niet meer lenen dan € 350.000 en dan tegen de actuele marktrente 10 jaar vast 1,8%. Dus ondanks het feit dat ze samen 3,25% (is € 13.325 bruto per jaar) minder gaan betalen moeten ze toch € 60.000 minder gaan lenen. Natuurlijk, de rente kan op gaan lopen in de komende jaren, maar voorlopig de eerste 10 jaar niet. Ook kan gekozen worden voor 20 jaar vast, dan zal het rond 2,5% zijn, en wordt het risico van wisselende rentetarieven vrijwel uitgesloten.
• Twee wat oudere echtelieden wonen nu in een huis met een marktwaarde van  € 1.4000.000, hebben € 850.000 aan resterende hypotheekschuld met een rente nog voor 12 jaar van 4,95%. Hoewel de hypotheek aflossingsvrij is loste men fors af op de oorspronkelijke hoofdsom, daar was kennelijk in het huishoudbudget alle ruimte voor. Ingegeven door de hoge rentelast besloot men eens wat rond te kijken en jawel, een nieuwe uitdaging is voorhanden. Men wil nu een pand aankopen voor € 1.100.000 en daar voor € 300.000 aan verbouwen. In de omstandigheid dat het inkomen nu hoger is dan destijds en in een situatie dat er vrijwillig is afgelost stapte men monter naar de hypotheekadviseur. Viel tegen, want de bestaande restschuld ad € 850.000 kan niet meer worden geleend, het wordt maximaal € 780.000 tegen 10 jaar vast 1.8%. Er is nu prachtige software voor hypotheekadviseurs om de door de AFM bewaakte berekeningen te maken.

Steeds meer bemoeit de overheid zich met de persoonlijke keuzes van burgers en ondermijnt daarmee in toenemende mate de eigen verantwoordelijkheid. Door regelgeving wordt die verantwoordelijkheid dan overgenomen door de overheid, lees politiek. Los van het feit dat dit frustrerend is voor de gemiddelde burger is het nadrukkelijk de vraag of die verantwoordelijkheid bij de politiek in goede handen is. Juist de politiek kan slecht op de winkel passen en erg slecht met geld omgaan, zie de in de afgelopen decennia jaarlijks opgelopen staatschuld. De gemiddelde huizenbezitter heeft toch meer dekking voor zijn schuld dan de overheid voor de staatschuld.

De behoefte van de politiek om mensen te dwingen hun hypotheek af te lossen, ook in het geval er meer dan voldoende dekking is, kan natuurlijk ook een andere reden hebben. Door schulden laag te houden en mensen te verplichten om af te lossen ontstaat er meer vermogen op latere leeftijd. Immers als je je geld via aflossingen in stenen moet stoppen kun je er niet van op vakantie of een dure auto rijden. Vermogen op latere leeftijd zorgt voor betalingscapaciteit voor de steeds duurder wordende zorg. Een aantrekkelijke politieke oplossing voor de (mede)financiering van de zorgkosten.

Op 24 juni 2016 kozen de burgers van de UK via een referendum met een meerderheid van 54% voor het verlaten van de EU.

Ik ben er niet uit of ik voor of tegen een referendum ben. Ik zie wel iets in een volksraadpleging enerzijds, maar we kiezen op min of meer democratische wijze bestuurders anderzijds. De bestuurders zouden het vertrouwen moeten hebben van de burgers, maar dat is te vaak niet het geval. Dus een referendum?

Ik kan wel meegaan in dat UK referendum, maar de marge van 4% lijkt mij te mager om te beslissen over toch wel belangrijke zaken zoals in of uit de EU. Bij dit onderwerp speelt de Angelsaksiche emotie een grote rol en als men morgen dat referendum zou herhalen kan het zo maar zijn dat nog maar 46% voor de Brexit is.

Ik zou aanbevelen dat een referendum een behoorlijke minimale kiesdrempel moet halen en dat een besluit alleen kan worden genomen met een 2/3 meerderheid.

We maken ons terecht druk over de enorme stroom aan mensen die via wrakke bootjes met gevaar voor hun leven over de Middellandse Zee naar Europa komen. Maar zoals gebruikelijk concentreren we ons weer op de symptoombestrijding van het probleem en niet op de kern. De politiek kan de stroom niet kanaliseren en binnen de EU doen niet alle landen mee. Duitsland kent een ware intocht van vreemdelingen en beklaagt zich politiek, echter mogelijk zijn ze er in het geniep blij mee want hun economie heeft behoefte aan arbeidskrachten. Wij burgers worden dagelijks geconfronteerd met afschuwelijke beelden van verdrinkende en opgejaagde mensen met als triest hoogtepunt het aanspoelen van een kinderlijkje. Het is dan ook onbegrijpelijk dat er niets wordt gedaan dan alleen de gevolgschade beperken en TV-forums beleggen waar niet betrokken goedwillende ondeskundigen hun mening mogen geven.

Het is onbegrijpelijk dat we het varen in gevaarlijke boten laten voortduren en allerlei foute bootexploitanten rijk laten worden ten koste van hun passagiers. Optie is de Noord Afrikaanse landen om medewerking te verzoeken en hen de overtochten danwel te reguleren, zodat de foute exploitanten buiten spel gezet worden, danwel het uitvaren te verbieden. Andere optie is dat de EU-landen het overvaren gaan organiseren met goede zeewaardige schepen als onderdeel van de vluchtelingenhulp. Voordeel is dan ook dat de plek van binnenkomst in de EU goed georganiseerd kan worden in plaats van de chaotische toestanden van nu op de stranden van Turkije, Griekenland en Italië.

De stroom bestaat voor een deel uit mensen die hun land uit lijfsbehoud moeten ontvluchten, zoals nu met name Syrië, en voor een deel uit landverhuizers op zoek naar een betere toekomst. De eerste groep, de politieke vluchtelingen, doen terecht een beroep op ons om hulp. En die hulp moeten wij ruimhartig bieden. De vraag is alleen hoe. Op dit moment bieden we alleen hulp aan de politieke vluchtelingen die voldoende geld hebben voor een gevaarlijke overtocht naar onze stranden. Verreweg de meeste vluchtelingen kunnen die overtocht niet betalen en moeten dus zien te overleven tussen de gevaren. Voor die groep die de overtocht niet kan betalen doet de EU helemaal niets. In toenemende mate komt de vraag op of de opvang van vluchtelingen niet beter kan in de regio, zoadat alle vluchtelingen hulp krijgen en niet alleen degenen met geld. Uiteraard zal de EU in belangrijke mate de opvang ter plekke moeten financieren. Hopelijk kunnen de vluchtelingen op enig moment terug naar huis en haard als de gevaren daar bezworen zijn.

Uit veel Afrikaanse landen komen landverhuizers op zoek naar een beter perspectief. Ik denk dat het zoeken naar een betere toekomst legitiem en begrijpelijk is. In bepaalde mate deden wij dat ook een jaar of vijftig geleden richting Canada, Nieuw Zeeland en Australië. Ondanks het legitieme karakter van hun reis naar de EU zorgt dat hier voor problemen. De meeste mensen op de aardbol hebben het slechter dan wij en het is niet realistisch dat die allemaal naar de EU kunnen komen en een selectie van wie wel en wie niet is onfris. Het moet dus anders, tenminste als we het echt goed voor hebben met de mensen in de wereld die het slechter hebben dan wij. In plaats van politieke drukte over Zwarte Piet of de schuld over slavernij zouden we in Brussel kunnen besluiten om een open markt te creëren, waartoe iedereen toegang heeft in combinatie met het afschaffen van die belachelijke subsidies aan EU-boeren, waaronder de wijnmakers in Frankrijk en de stierenvechters in Spanje. Door een vrije markt te bieden kunnen arme landen wat gaan verdienen en is de behoefte om daaruit te vertrekken minder groot. Ook hoeven we hen in hun ellende niet langer af te schepen met de fooi die ontwikkelingshulp heet en die in feite niet meer is dan een afkoopsom aan hen die niet mee mogen doen.