We maken ons terecht druk over de enorme stroom aan mensen die via wrakke bootjes met gevaar voor hun leven over de Middellandse Zee naar Europa komen. Maar zoals gebruikelijk concentreren we ons weer op de symptoombestrijding van het probleem en niet op de kern. De politiek kan de stroom niet kanaliseren en binnen de EU doen niet alle landen mee. Duitsland kent een ware intocht van vreemdelingen en beklaagt zich politiek, echter mogelijk zijn ze er in het geniep blij mee want hun economie heeft behoefte aan arbeidskrachten. Wij burgers worden dagelijks geconfronteerd met afschuwelijke beelden van verdrinkende en opgejaagde mensen met als triest hoogtepunt het aanspoelen van een kinderlijkje. Het is dan ook onbegrijpelijk dat er niets wordt gedaan dan alleen de gevolgschade beperken en TV-forums beleggen waar niet betrokken goedwillende ondeskundigen hun mening mogen geven.

Het is onbegrijpelijk dat we het varen in gevaarlijke boten laten voortduren en allerlei foute bootexploitanten rijk laten worden ten koste van hun passagiers. Optie is de Noord Afrikaanse landen om medewerking te verzoeken en hen de overtochten danwel te reguleren, zodat de foute exploitanten buiten spel gezet worden, danwel het uitvaren te verbieden. Andere optie is dat de EU-landen het overvaren gaan organiseren met goede zeewaardige schepen als onderdeel van de vluchtelingenhulp. Voordeel is dan ook dat de plek van binnenkomst in de EU goed georganiseerd kan worden in plaats van de chaotische toestanden van nu op de stranden van Turkije, Griekenland en Italië.

De stroom bestaat voor een deel uit mensen die hun land uit lijfsbehoud moeten ontvluchten, zoals nu met name Syrië, en voor een deel uit landverhuizers op zoek naar een betere toekomst. De eerste groep, de politieke vluchtelingen, doen terecht een beroep op ons om hulp. En die hulp moeten wij ruimhartig bieden. De vraag is alleen hoe. Op dit moment bieden we alleen hulp aan de politieke vluchtelingen die voldoende geld hebben voor een gevaarlijke overtocht naar onze stranden. Verreweg de meeste vluchtelingen kunnen die overtocht niet betalen en moeten dus zien te overleven tussen de gevaren. Voor die groep die de overtocht niet kan betalen doet de EU helemaal niets. In toenemende mate komt de vraag op of de opvang van vluchtelingen niet beter kan in de regio, zoadat alle vluchtelingen hulp krijgen en niet alleen degenen met geld. Uiteraard zal de EU in belangrijke mate de opvang ter plekke moeten financieren. Hopelijk kunnen de vluchtelingen op enig moment terug naar huis en haard als de gevaren daar bezworen zijn.

Uit veel Afrikaanse landen komen landverhuizers op zoek naar een beter perspectief. Ik denk dat het zoeken naar een betere toekomst legitiem en begrijpelijk is. In bepaalde mate deden wij dat ook een jaar of vijftig geleden richting Canada, Nieuw Zeeland en Australië. Ondanks het legitieme karakter van hun reis naar de EU zorgt dat hier voor problemen. De meeste mensen op de aardbol hebben het slechter dan wij en het is niet realistisch dat die allemaal naar de EU kunnen komen en een selectie van wie wel en wie niet is onfris. Het moet dus anders, tenminste als we het echt goed voor hebben met de mensen in de wereld die het slechter hebben dan wij. In plaats van politieke drukte over Zwarte Piet of de schuld over slavernij zouden we in Brussel kunnen besluiten om een open markt te creëren, waartoe iedereen toegang heeft in combinatie met het afschaffen van die belachelijke subsidies aan EU-boeren, waaronder de wijnmakers in Frankrijk en de stierenvechters in Spanje. Door een vrije markt te bieden kunnen arme landen wat gaan verdienen en is de behoefte om daaruit te vertrekken minder groot. Ook hoeven we hen in hun ellende niet langer af te schepen met de fooi die ontwikkelingshulp heet en die in feite niet meer is dan een afkoopsom aan hen die niet mee mogen doen.