Onlangs toonde Nederland bij monde van minister Asscher spijt en berouw over onze rol in de slavenhandel, die officieel stopte nu 150 jaar geleden. Het aanbieden van excuses bleek een stap te ver en het is geruststellend te lezen dat president Bouterse van Suriname het ons vergeeft.
De vraag is nu in hoeverre excuses kunnen worden verlangd van mensen, wiens voorvaderen zich misdroegen in een ander historisch tijdsbeeld en aan wie precies moeten die excuses dan worden aangeboden? Betekent dit dat de mensen van nu aanspreekbaar zijn op historische misstanden? Dat zou geen goed nieuws zijn voor de Duitsers van nu. En als we er op aanspreekbaar zijn moeten we dan ook niet het door de misstanden behaalde economisch voordeel (de welvaart van nu) gaan delen met de nazaten van de slachtoffers van destijds?
Als excuses kunnen worden verlangd voor historische misstanden dan is er nog veel te doen. Ik noem maar wat:
– USA versus indianen,
– Italie inzake Romeinen versus joden, christenen, etc,
– Turken versus Armeense genocide,
– Irak versus Koerden,
– Australië versus Aboriginals,
– Nieuw Zeeland versus Maori’s,
– Maori’s versus eerdere bewoners,
– Europa versus WOI,
– Duitsland, Italië en Japan versus WOII,
– Stalin versus Russische bevolking,
– alle Europese landen met kolonies,
– Columbus & Spanje versus Zuid Amerika,
– Nederland versus politionele acties Indonesië,
– Soeharto versus Indonesische bevolking,
– Oorlogen in Joegoslavië.
En al die vele andere afschuwelijke misstanden, teveel om op te noemen, want de gehele mensheid is veel verwijtbaar.
Zou het juist zijn dat wij als Nederland het voortouw nemen, al dan niet gedreven door een masochistische slachtofferrol, en dat wij excuses maken voor het verleden, zelfs aan omstreden mensen als Bouterse en dat wij bereid zijn om met terugwerkende kracht onze zeehelden tot oorlogsmisdadigers te verklaren?
Zolang we er met zijn allen niet in slagen om geweld en eigen belang uit te bannen zullen er steeds nieuwe redenen zijn voor excuses en hebben mijns inziens excuses voor het verleden iets hypocriets. Bovendien kun je gebeurtenissen niet los zien van hun historische achtergrond. Het lijkt mij incorrect het verleden te toetsen aan de normen van het heden.